Gepubliceerd in Spiegelbeeld, juni 2009
Wij mensen zijn op zoek naar antwoorden. Sinds onze geboorte zijn we onderweg. We groeien, we leren, en we doen ervaringen op. We staan geen moment stil, want groei kenmerkt het bestaan. Het leven is groei en zonder groei houdt het leven op te bestaan. We zochten al antwoorden in boeken, studies, televisieprogramma’s en cursussen, maar we gaan steeds meer zien waar we onze ultieme antwoorden vinden.
Ons lichaam geeft ons alle informatie die we nodig hebben en het is dan ook niet vreemd dat we sinds onze geboorte onderweg zijn, want toen we ter wereld kwamen beschikten we ‘opeens’ over een lichaam. Zonder dat lichaam kunnen we niet overleven en nergens heen. Het is een fantastische toolkit, die noodzakelijk is voor ons bestaan op aarde. Hoe kunnen we die toolkit optimaal benutten? Hoe herkennen we antwoorden die ons lichaam ons geeft? Waarom sporten we, maar vergeten we soms dat ons lichaam meer is dan iets wat we dagelijks met ons meedragen? Het is onze tempel, zeggen sommigen, maar dat zou betekenen het lichaam verder niet concreet iets doet. Integendeel! Dankzij ons lichaam kunnen we (over)leven op aarde, het is een ontzettend intelligent organisme.
Sinds onze eerste dag als mens beschikken we over een lichaam. We hebben het koud of warm en merken het direct als we honger hebben. Onze ogen kijken nieuwsgierig de wereld rond en met onze mond proeven we. We zijn een mens, dankzij dit fantastische lichaam! We leren het steeds beter te gebruiken. We leren lopen, dansen, rennen en zitten. Het is werkelijk een wonder! Ons lichaam geeft ons een plek, een ‘thuis’, op deze aarde. Helaas vergeten we dit meestal zodra het verblijf in ons lichaam een gewoonte wordt. Vanaf dat moment dragen we het met ons mee, soms met gemak en soms moeizaam. En soms vergeten we zelfs bijna dat we een lichaam hebben, want alle aandacht gaat naar onze geest. We zweven rond in ons hoofd en zoeken, speuren en piekeren tot we erbij neervallen. We vergeten ons ’thuis’.
Antwoorden ‘bedenken’
Onze hersenen leren we uiteraard goed te gebruiken. Naarmate de tijd verstrijkt gaan we steeds meer vertrouwen op ons hoofd. We denken goed na voor we iets doen en menen dat dit denken ons van de dieren onderscheidt. Natuurlijk is dat zo. Onze geest is een fantastisch hulpmiddel! Maar als we alleen aan ons hoofd genoeg hadden, waarom beschikken we dan over een lichaam?
De mensheid is beschaafd geworden, aangepast. De maatschappij is beschaafd geworden en uitgegroeid tot een complex geheel. We zijn zo ver gekomen dankzij ons denken, maar in al die drukte is men het lichaam bijna vergeten. En dat terwijl we het dag in dag uit bij ons hebben! Ons hoofd geeft ons ontzettend veel informatie, maar wellicht is het lichaam een betere raadgever als het gaat om onszelf en ons welzijn.
Daarnaast komt het veel voor dat men te veel (of compleet!) in het hoofd zit. We denken dan zo veel na en hebben geleerd onze hersenen als ‘ultieme raadgever’ te zien. We zoeken naar antwoorden en houden niet op. Piekeren doen we steeds vaker. We maken onszelf misschien wijs dat we hierdoor spoedig antwoorden zullen vinden, maar helaas verwijderen we ons op deze manier juist van ons lichaam. We bewonen het niet langer, maar zweven erin rond.
Het lichaam zit complex in elkaar en toch reageert het soms juist heel logisch en ongecompliceerd. Als we ons druk maken krijgen we wellicht hoofdpijn, en als we heel boos zijn maar dit niet uiten krijgen we misschien wel koorts. Het lichaam kijkt niet naar de excuses die jij verzint, het reageert alleen op de seintjes die het krijgt. Als we op zoek zijn naar een antwoord en ons hoofd raadplegen, zien we vaak niet dat we in feite antwoorden ‘bedenken’. Ons lichaam, echter, geeft ons de antwoorden: helder en direct.
Een voorbeeld:
‘Zal ik vandaag bij mijn moeder op bezoek gaan?’
Mogelijk antwoorden die je ‘bedenkt’:
– Ik ga liever een andere keer, maar zij zal het zo fijn vinden als ik vandaag kom.
– Als ik niet ga ben ik niet zo’n goede dochter.
– Ik wil wel, maar ik moet de was nog doen.
– Misschien is ze toch niet thuis.
– Ik kan wel bellen, maar als ze dan opneemt… dan moet ik wel gaan.
– Wat verschrikkelijk dat ik hier zo over moet nadenken.
– Als ik een goede dochter was dan ging ik gewoon, zonder nadenken en zonder zeuren.
Mogelijke antwoorden die je lichaam vervolgens geeft:
– Buikpijn
– Hoofdpijn
– Spierspanning
Het lichaam zal je niet vertellen dat je een slechte dochter bent of anderhalf uur gaan nadenken om de voor- en nadelen van dit bezoekje op een rij te zetten. Het lichaam gaat naar de kern van de zaak (jij!) en kan je direct vertellen of (op dat moment) iets wel of niet goed voor je is. Dat klinkt erg gemakkelijk en eigenlijk is het dat ook. Als we ons op elk moment bewust zijn van ons lichaam, weten we precies wat we moeten doen. Zolang je je prettig voelt en je lichaam ontspannen en levenslustig aanvoelt, zit je op het juiste spoor. Dan ben je bezig (ook in je hoofd) met zaken die je versterken. Maar wees gerust: als iets je verzwakt zul je dat direct merken aan je lichaam. Het is dus nooit te laat om alert te worden je lichaam optimaal te gebruiken. Het is het meest waardevolle instrument dat we ooit zullen bezitten.
Voeding
Een gezond lichaam heeft voldoende energie, krijgt voldoende rust en goede voeding. Die voeding is interessant. Want we letten steeds meer op wat we eten, maar voeding gaat verder dan wat we in onze mond stoppen. Voeding kun je halen uit je werk, boeken die je leest, dingen die je doet, vrienden die je hebt, je relatie, een wandeling door het bos. Dit kan voor iedereen anders zijn. Het is dan ook leuk om eens op een rij te zetten wat jij belangrijk vindt en in hoeverre je aan die zaken ook daadwerkelijk tijd besteedt. Krijg jij de voeding die je nodig hebt?
– Wat is voor mij belangrijk?
– Hoe vaak doe ik dit?
– Hoe voel ik me als ik dit doe? (Enthousiast/ gelukkig’/ tevreden/ licht/ levenslustig, etc.)
– Hoe voelt mijn lichaam op die momenten aan? (Sterk/ ontspannen/ licht, etc.)
– Hoe voelt mijn lichaam aan als ik dit een tijd niet doe? (Zwak/ gespannen/ zwaar/ vermoeid/ etc.)
– Hoe wil ik dat mijn lichaam aanvoelt?
Invloed van het lichaam op de geest
Het is niet alleen zo dat onze hersenen invloed hebben op ons lichaam, maar ons lichaam heeft ook invloed op onze geest. Eigenlijk werkt dat net zo gemakkelijk als de manier waarop ons lichaam ons antwoorden verschaft. Om dit uit te proberen kun je je een situatie voor de geest halen waarin je je depressief of neerslachtig voelde. Herinner je je nog hoe je lichaam eruitzag? Hingen je armen slap langs je lijf? En je schouders, waren die ontspannen? Keek je naar de lucht of naar je schoenen? War deed je met je lichaam toen je je zo voelde? Waarschijnlijk hingen je armen, machteloos en slap. Je ogen staarden naar je schoenen of de grond en je schouders waren wellicht gespannen.
Deze houding creëert een gevoelens en gedachten. Dat klinkt misschien vreemd, maar probeer het nu eens met een andere situatie. Een moment waarop je je compleet gelukkig voelde of uitzinnig blij was. Wat deed je met je lichaam?
Waarschijnlijk was je ontspannen, keek je voor je uit of omhoog. Je kin wat de lucht in en je rug recht. Misschien stond je als een krijger, zo sterk en vol vertrouwen! Misschien maakte je een dansje van blijdschap of sprong je vrolijk door de kamer als een kind. Was je eerst zo blij en tevreden of deed je iets met je lichaam, waarna je een ander gevoel kreeg en andere gedachten produceerde? Het kan een hele ervaring zijn om daar eens op te letten!
Een dynamische gereedschapskist
Ons lichaam is niet alleen een tempel, die schoon, statig en mooi dient te zijn. Het is een waardevol en waanzinnig instrument waarover we op elk moment kunnen beschikken. We dragen zoveel gereedschap bij ons, zonder dat we ons daarvan bewust zijn. Gelukkig leren we steeds meer zien dat we ons lichaam niet zonder reden hebben. We gaan wellicht mediteren of doen een yogacursus. We leren terugkomen in ons lichaam en het weer te bewonen, zodat we het contact met ons lichaam kunnen behouden en optimaliseren.
Kijk eens naar je lichaam. Toen je geboren werd had je het al en inmiddels ziet het er anders uit, maar het is nog steeds jouw lichaam! Ben je ‘thuis’? Kun je voelen wat jouw lichaam je zeggen wil? Bewoon je jouw lijf of zit je het grootste deel van de dag in je hoofd, waar het een chaos van gedachten is? Je kreeg niet voor niets een lichaam. Gebruik het! Test de wijsheid van jouw lijf, stel het op de proef, en leer vertrouwen op dat waardevolle instrument. Jouw lichaam is fantastisch. Voel je het?
