Heb je het ook weleens over ‘oud nieuws’, een ‘georganiseerde chaos’ of een ‘constante verandering’? Ben je het ook weleens met iemand eens geweest, over het feit dat je het met elkaar oneens bent? Het zijn zo van die dingen die we veelal zonder nadenken roepen, terwijl we het zo in één zin eigenlijk hebben over twee zaken die elkaar compleet tegenspreken. Men spreekt in zo’n geval van een oxymoron. Dat komt uit het Grieks, ja, en is afgeleid van de woorden ‘oxys’ en ‘moros’: ‘slim’ of ‘scherpzinnig’ en ‘dom’ of ‘onzinnig’. Geestig genoeg is de term zélf dus ook een oxymoron. Wel zo praktisch, vind je ook niet?
En vind je het ook niet bijzonder dat alles in onze wereld een naam moet krijgen? Wat hebben we er eigenlijk aan om te weten dat we een oxymoron gebruiken? ‘O, het spreekt elkaar tegen? Jeetje, ben ik even blij dat ik me daar nu bewust van ben! Goh, nou, wat fijn dat men daar een aanduiding voor heeft bedacht!’
Het is de bitterzoete werkelijkheid waarin we leven. Alles kan worden benoemd, omschreven en aangewezen. Althans, dat denken we. Dat wat nog geen naam heeft gekregen zullen we wellicht (nog) niet herkennen. Zou het opgemerkt zijn, dan had het vast al een naam gekregen. Tja, dat is de enige keuze. We zijn tenslotte mensen. We benoemen wat we waarnemen, om het zo te kunnen delen. Dat begint al vroeg.
‘Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet en het is… groen!’
‘Gras!’
‘Nee!’
‘Een kikker?’
‘Nee!’
(stilte)
‘Denk aan Popeye…’
‘Spinazie!’
‘Ja!’
Nee, dát bevat een fijn portie logica. Uhu… Het is echter wel hilarisch (en handig) dat onze hersenen dergelijke verbanden kunnen leggen. Dat kan ook bijna niet anders, want we oefenen hier al vroeg mee. Zo zie je maar dat dit onschuldige spelletje zorgt voor een zeer noodzakelijke basis, waarvan we ons gehele leven profijt hebben. Wie had dat gedacht! Ach… Heel veel dat vandaag de dag als vanzelfsprekend wordt gezien, zou men in vroeger tijden als sciencefictien beschouwd hebben. Er was zelfs een tijd waarin men nog nooit van oxymorons had gehoord. Er was een tijd waarin men nog niet sprak middels woorden, waarin niet alles van een etiket werd voorzien, en waarin de mens Popeye nog helemaal niet kende. De term ‘groen’ trouwens ook niet.
Ik kan niet naar de wereld kijken met de ogen van een persoon uit die tijd, maar volgens mij is ‘eenheid’ een term die perfect past bij hoe men de wereld in die tijd in zich opnam. Geen etiketten, geen namen. Wel een besef van ‘ik’ en ‘jij’, lijkt me, maar verder was alles nog naamloos en mysterieus. Of juist verbijsterend eenvoudig. Heerlijk, denk je ook niet? Overigens heb ik nog wat oxymorons voor je verstopt. Ik weet zeker dat je ze al hebt gevonden. (Of zo direct zult vinden!) Hardop denken is in elk geval toegestaan. De prijs waarop je kans maakt? Een klein fortuin.